ekg-arbejds
Portal
/
Laegehaandbogen
/
hjerte-kar
/
undersoegelser
/
ekg-arbejds
/
Home
Data
patienthaandbogen
Sundheddk apps
Laegehaandbogen
Klinikpersonale
akut-og-foerstehjaelp
allergi
arbejdsmedicin
blod
brystsygdomme
boern-og-unge
boerne-og-ungdomspsykiatri
endokrinologi
forsikringsmedicin
fysmed-og-rehab
generelt
geriatri
gynaekologi
hjerte-kar
symptomer-og-tegn
tilstande-og-sygdomme
undersoegelser
blodtryksapparater
blodtryksmaaling
blodtryksmaaling-i-underekstremiteterne
ct-af-cerebrum
ct-af-lever-galdeveje-og-milt
ct-af-nyrer-og-urinveje
ct-af-thorax
ekg-abnorme-takker-eller-komplekser
ekg-arbejds
ekg-basis
ekg-hjerterytmer
ekg-ledningsforstyrrelser
ekg-optagelse
ekg-tjekliste
ekkokardiografi
fdg-pet-skanning
intraventionel-radiologi
koronar-angiografi
koronar-angiografi-og-hjertekaterisation
lumbalpunktur
mr-af-cerebrum
mr-af-cor
mr-skanninger
myokardiescintigrafi
phlebografi
renografi-scintigrafi-af-nyrerne
roentgen-af-thorax
roentgen-af-urinveje-oversigt
scintigrafi-af-lungerne
scintigrafi-af-milt
torakoskopi
ultralyd-af-lever-galdeveje-og-pankreas
patientinformation
illustrationer
hud
infektioner
kirurgi
kraeft
lunger
mandlige-koensorganer
mave-tarm
neurologi
nyrer-og-urinveje
obstetrik
ortopaedi
psykiatri
paediatri
rejsemedicin-vacciner
reumatologi
sexsygdomme
sjaeldne-sygdomme
socialmedicin
oeje
oere-naese-hals
sundhedsoplysning
undersoegelser-og-proever
om-laegehaandbogen
soeg
dli-medicin
Apps
Brugermanual
<Provider Id="sundheddkcms"> <Item Id="{EA7C296E-2006-4BD6-BD60-FE5987C73B7A}" Name="ekg-arbejds" Type="LHContentPage" ParentProviderId="sundheddkcms" ParentItemId="{A5E1A723-C6F4-443A-8BC7-971BCD58A457}" SortOrder="800" PublishDate="2010-04-27T23:22:00" DeleteDate="2999-12-31T00:00:00" PotItemType=""> <Content> <HtmlField Name="PageContent"><![CDATA[<h2>Basisoplysninger</h2> <h3>Definition</h3> <ul> <li>Arbejds-EKG er en fysisk belastningstest, som kan anvendes i basal udredning af mistænkt iskæmisk hjertesygdom, hvor sandsynligheden anses for at være lav til moderat. Kan også bruges prognostisk, som risikostratificering af kendt iskæmisk hjertesygdom og som funktionstest forud for fysisk rehabilitering </li> <li>Undersøgelsen udføres ved, at en person udsættes for stigende fysisk belastning under kontinuerlig EKG-overvågning</li> <li>Arbejds-EKG har lav sensitivitet og specificitet, hvorfor andre undersøgelsesmetoder har i de senere år overtaget størstedelen af udredningen (Hjerte-CT, myokardiescintigrafi, Rubidium-PET og andre) i Danmark <a href="https://nbv.cardio.dk/ihs" data-type="other-reference" data-value="Dansk Cardiologisk Selskab. Den Nationale Behandlingsvejledning 2020. Kap. 3. Kronisk Iskæmisk Hjertesygdom" data-url="https://nbv.cardio.dk/ihs" title="Dansk Cardiologisk Selskab. Den Nationale Behandlingsvejledning 2020. Kap. 3. Kronisk Iskæmisk Hjertesygdom">1</a><sup>,</sup><a href="https://www.cardio.dk/holdningspapir-om-arbejdstest" data-type="other-reference" data-value="Dansk Cardiologisk Selskab. Holdningspapir om arbejdstest. 2019" data-url="https://www.cardio.dk/holdningspapir-om-arbejdstest" title="Dansk Cardiologisk Selskab. Holdningspapir om arbejdstest. 2019">2</a>. En oversigt over fordele og ulemper ved de forskellige undersøgelser kan ses i <a href="http://nbv.cardio.dk/ihs" target="_blank">Dansk Cardiologisk Selskabs Nationale Behandlingsvejledning</a>. <span>Arbejdstest anbefales forsat som funktionstest forud for fysisk rehabilitering</span></li> </ul> <h2>Betingelser for at opnå pålidelige målinger</h2> <ul> <li>Optimal testning kræver, at kroppen og hjertet belastes op mod det maksimale, samtidig med at EKG følges kontinuerligt </li> <li>Dette forudsætter, at man har egnet udstyr til selve belastningen, en standardiseret testprocedure, relevant EKG-teknik, samt at sikkerheden er håndteret</li> </ul> <h3>Apparatur</h3> <ul> <li>For at sikre at undersøgelsen er acceptabel specificitet/sensitivitet, kræves det, at belastningen omfatter store muskelgrupper</li> <li>I praksis bruges i Danmark ergometercykel. Løbebånd anvendes mere i USA</li> <li>Ergometercykel <ul> <li>Egner sig bedre end løbebånd til testning af personer med neurologiske eller ortopædiske lidelser, tager mindre plads og er billigere i anskaffelse og vedligehold </li> <li>Testning på ergometercykel giver mere pålidelig registrering af EKG og blodtryk</li> </ul> </li> </ul> <h3>Belastningsteknik <a href="https://www.cardio.dk/holdningspapir-om-arbejdstest" data-type="other-reference" data-value="Dansk Cardiologisk Selskab. Holdningspapir om arbejdstest. 2019" data-url="https://www.cardio.dk/holdningspapir-om-arbejdstest" title="Dansk Cardiologisk Selskab. Holdningspapir om arbejdstest. 2019">2</a></h3> <ul> <li>Der findes forskellige protokoller for både løbebånd og ergometercykel, den mest anvendte til ergometercykel i Danmark er 25 W belastningstrin, der øges for hvert andet minut</li> <li>Der tilstræbes en puls på 85 % af den for alderen maksimale (tommelfingerregel: 220 slag/min - alder i år) <ul> <li>En "hårdere" protokol (starter typisk på 50W) kan være relevant hos veltrænede individer, så testen kan afsluttes inden for 8-16 min</li> </ul> </li> </ul> <h3>EKG-registrering</h3> <ul> <li>EKG-registreringen skal være optimal </li> <li>Der bruges oftest 12 afledninger </li> <li>Hudmodstand <ul> <li>Stiger ved fysisk anstrengelse, og forholdet mellem signalernes størrelse og støj kan blive uacceptabel, hvis ikke hudmodstanden er tilstrækkelig reduceret i udgangspunktet </li> <li>Reduceret hudmodstand opnås ved afvaskning med sprit eller acetone samt racering af elektrodeområdet</li> </ul> </li> <li>Computerteknik for at fjerne elektriske forstyrrelser? <ul> <li>Vil kunne føre til, at vigtige EKG-fund overses, både fordi computer-EKG oftest repræsenterer gennemsnittet af et større antal slag, og fordi korrigeringsalgoritmerne i EKG-apparatet kan være utilregnelige</li> <li>Man kan risikere både falsk negative og positive resultater ved brug af midlede signaler</li> </ul> </li> <li>EKG-kabelet <ul> <li>Skal hænge frit, dvs. uden stræk. Har optimal ydelse i nogle få år ved daglig brug</li> </ul> </li> </ul> <h3>Sikkerhed <a href="https://www.cardio.dk/holdningspapir-om-arbejdstest" data-type="other-reference" data-value="Dansk Cardiologisk Selskab. Holdningspapir om arbejdstest. 2019" data-url="https://www.cardio.dk/holdningspapir-om-arbejdstest" title="Dansk Cardiologisk Selskab. Holdningspapir om arbejdstest. 2019">2</a></h3> <ul> <li>Maksimal eller nær maksimal belastning medfører en minimal risiko for alvorlige komplikationer (<1:10.000), hvis kontraindikationer og forsigtighedsregler respekteres</li> <li>Hvile-EKG skal altid bedømmes, før man går i gang</li> <li>En læge skal udføre hjertestetoskopi inden testen </li> <li>De vigtigste kontraindikationer og forsigtighedsregler fremgår nedenfor </li> <li>Nylig koronarsygdom? <ul> <li>Belastningstesten bør ikke udføres, før efter mindst et døgn uden symptomer</li> <li>Må ikke udføres ifm aktuelt AKS</li> </ul> </li> <li>Overvågning/ kontrol <ul> <li>Lægeuddannede teknikere (f.eks. sygeplejerske eller laborant) kan udføre testen, men der skal være en ansvarlig læge tilgængelig</li> <li>resusciteringsudstyr samt alarm-anordning skal være for hånden</li> <li>Læge skal altid være i umiddelbar nærhed </li> <li>Det anbefales, at der er to personer til stede i rummet</li> </ul> </li> <li>Afbrydelse af testen <ul> <li>Testen skal afbrydes, hvis der opstår hæmodynamisk eller subjektivt betydende arytmier (paroksystisk ventrikelflimren, ventrikeltakykardi, avanceret AV-blok eller hurtig supraventrikulær takykardi). Frekvensafhængig grenblok er ikke kontraindicerende for fortsat test</li> <li>ST-elevation i afledninger, hvor der ikke i forvejen er Q-tak, kan være udtryk for en alvorlig tilstand, der indikerer transmural iskæmi, og testen skal afbrydes umiddelbart </li> <li>BT-fald på 20 mmHg eller mere under stigende belastning, kan indikere hovedstammestenose eller svær 3-kars sygdom </li> <li>ST-depression i sig selv indikerer ikke, at testen bør stoppes. Hvis patienten ikke har symptomer, vil belastningstest fortsat kunne give information om kardial reserve</li> <li>Følgende kliniske tegn indikerer, at man bør afslutte testen: <ul> <li>Cyanose, bleghed, svær dyspnø, hyperventilation (ofte pludselig), ataktisk cykling, hjertefrekvens > 15 % over aldersforventet maksimalværdi </li> <li>Testen bør også afsluttes, hvis testpersonen «ikke kan mere» (almen udmattelse), eller klager over udtalt træthed i benene, angina pectoris eller claudicatio </li> </ul> </li> </ul> </li> <li>Vis forsigtighed <ul> <li>Ved blodtryksfald > 10 % af forrige målte værdi må der udvises forsigtighed, samt hvis blodtrykket ikke stiger fra et belastningstrin til det næste <ul> <li>Fysiologisk blodtryksstigning i forbindelse med en stresstest er 40 mmHg eller derover. < 30 mmHg stigning ved en test anses for patologisk og kan være udtryk for hovedstammestenose eller svær 3-karssygdom</li> <li>Der er usikkerhed om, hvilken øvre blodtryksværdi der kan tillade nået ved en arbejdstest. I USA sættes 250 mm Hg som øvre tilladte værdi under løbebåndtesting</li> </ul> </li> </ul> </li> </ul> <h2>Indikationer</h2> <ul> <li>Vurdere videre udrednings- og behandlingsbehov for koronarpatienter (i stabil fase), dog vil andre udredningsmodaliteter have bedre sensitivitet og specificitet <a href="http://nbv.cardio.dk/ihs" data-type="other-reference" data-value="Dansk Cardiologisk Selskab. Den Nationale Behandlingsvejledning: Kap. 3: Stabil iskæmisk Hjertesygdom" data-url="http://nbv.cardio.dk/ihs" title="Dansk Cardiologisk Selskab. Den Nationale Behandlingsvejledning: Kap. 3: Stabil iskæmisk Hjertesygdom">3</a></li> <li>Udredning af brystsmerter af uklar ætiologi </li> <li>Vurdering af behandlingseffekt hos koronarpatienter (medikamentel og/eller revaskulariseringstiltag) </li> <li>Som funktionstest forud for rehabilitering </li> <li>Udredning af årsager til anstrengelsesudløste synkoper </li> <li>Måling af aerob kapacitet </li> <li>Forskning </li> </ul> <h2>Kontraindikationer <a href="https://www.cardio.dk/holdningspapir-om-arbejdstest" data-type="other-reference" data-value="Dansk Cardiologisk Selskab. Holdningspapir om arbejdstest. 2019" data-url="https://www.cardio.dk/holdningspapir-om-arbejdstest" title="Dansk Cardiologisk Selskab. Holdningspapir om arbejdstest. 2019">2</a></h2> <ul> <li>Endocarditis, myokarditis, perikarditis </li> <li>Dekompenseret hjertesvigt </li> <li>Akut koronarsyndrom i ustabil fase </li> <li>Svær, ikke kardial sygdom </li> <li>Hæmodynamisk betydende aorta- eller mitralstenose, eller udløbsobstruktion i hvile</li> <li>Udtalt hypertension (>200 mmHg systolisk eller >110 mmHg diastolisk) </li> <li>Febrilia </li> <li>Hypertrofisk kardiomyopati (HOCM) </li> </ul> <h2>Forsigtighedshensyn</h2> <ul> <li>Efter akut koronarsyndrom </li> <li>Moderat aortastenose </li> <li>Moderat bronkospasme i hvile </li> <li>Atrieflimren-/flagren, takyarytmier </li> <li>AV-blok grad II-III </li> <li>Markante ST-depressioner i hvile </li> <li>Akut, febril infektionssygdom sidste 2 uger </li> <li>Moderat pulmonal hypertension </li> </ul> <h2>Diagnostisk bedømmelse af arbejds-EKG</h2> <h3>EKG-fund</h3> <h4>Generelt </h4> <ul> <li>I klinisk sammenhæng skal man koncentrere sig om ændringer i ST-segmentet </li> <li>Det er vigtigt at huske på, at EKG kun indeholder en del af informationen fra det samlede testresultatet. Arbejdskapacitet (evt. udregnet i METS), blodtryk, maksimal puls og smerteangivelse giver vigtige oplysninger </li> <li>Ved bedømmelse af EKG under belastning er det, som ved brug af enhver diagnostisk test, vigtigt at vurdere fundene ud fra sandsynlighed forud for testen, og kendskab til testens sensitivitet og specificitet (Bayes teorem) <ul> <li>Sensitivitet, i bedste fald, 60 % </li> <li>Specificitet, i bedste fald, 90 %</li> </ul> </li> <li>Uden kendskab til testpersonens alder, tid siden sidste måltid, kendte sygdomme, symptomer, brug af medikamenter og indikationen for at udføre testen, etc. skal man være meget varsom med konklusioner</li> </ul> <h4>Sjældne EKG-forandringer</h4> <ul> <li>Belastningsudløst AV-blok og arytmier af forskellig art </li> <li>Dette kan være af speciel betydning, når man skal vurdere patienter med f.eks. anstrengelsesudløste synkoper</li> </ul> <h4>EKG-kriteriet på positiv test - ST-depressioner</h4> <ul> <li>Horisontale eller descenderende (nedadgående) ST-depressioner på 1,0 mm eller mere 0,08 s fra J-punktet i flere samhørende afledninger under eller efter belastningen er udtryk for en positiv test («signifikant ST-depression») </li> <li>Dette er et vedtaget, arbitrært kriterium </li> <li>Ascenderende (opadstigende) ST-depressioner regnes ikke for diagnostiske for iskæmisk hjertesygdom </li> <li>Sjældent ses belastningsinduceret ST-elevation som ved akut ST-elevationsmyokardieinfarkt, et alvorligt fund talende for transmural iskæmi (i afledninger uden Q-tak) </li> <li>Belastningsinduceret venstresidig grenblok kan være udtryk for iskæmi </li> <li>En test kan også bedømmes som positiv, hvis testpersonen alene får typiske angina symptomer, dvs. i fravær af signifikante EKG-forandringer </li> <li>Hos unge, nervøse personer, kan ses ST-depressioner i hvile og på lave belastninger, som forsvinder under hårdere belastning. Dette er et uspecifikt fund </li> <li>EKG forandringer er svære at tolke ved tilstedeværende højre- eller (især) venstresidig grenblok. I disse tilfælde må anden udredning overvejes (f.eks. myokardiescintigrafi)</li> </ul> <h4>Ændringer hos patienter med kendt hjertesygdom</h4> <ul> <li>Hos patienter, som tidligere har gennemgået ST-elevationsmyokardieinfarkt, vil man i nogle tilfælde kunne se vedvarende ST-elevationer i enkelte samhørende afledninger, dette vil ofte være udtryk for ventrikelaneurisme </li> <li>Patienter med den sjældent forekommende tilstand Printzmetals (spasme-) angina kan udvikle elevationer uden signifikant koronarstenose </li> <li>Normalisering af erkendt ST-depression i hvile-EKG, kan hos nogen forsvinde under belastning (pseudonormalisering, uspecifikt)</li> </ul> <h4>Falsk positive resultater</h4> <ul> <li>Flere tilstande øger risikoen for at få falskt positive resultater ved arbejds-EKG </li> <li>Dette gælder bl.a. brug af visse medikamenter (digoxin), hypokaliæmi (uanset årsag), venstre ventrikel-hypertrofi (uanset årsag), klapfejl, ikke-fastende tilstand (mindst 2 timer inden testen), kardiomyopati/myokarditis (obs. nylig gennemgået febril sygdom). </li> <li>Antianginøs behandling bør overvejes pauseret forud for planlagt test i diagnostisk øjemed </li> <li>Arbejds-EKG er mindre specifik hos kvinder og giver hyppigere falsk positiv test </li> <li>Ved grenblok <ul> <li>ST-ændringer ved belastning under venstresidig grenblok har ingen diagnostisk værdi </li> <li>Sensitivitet og specificitet for koronar iskæmi påvirkes ikke af højresidig grenblok </li> <li>Dog er ST-segment ændringer i mediale præcordialafledninger (V1-V3) ikke tegn på koronar iskæmi ved højresidig grenblok. Inferiore og laterale afledninger kan tolkes på normal vis</li> </ul> </li> </ul> <h4>Falsk positive fund relateret til prævalens</h4> <ul> <li>Arbejds-EKGs diagnostiske værdi <ul> <li>Sensitivitet 60 % </li> <li>Specificitet 90 % </li> <li>Disse værdier er antagelig det maksimalt opnåelige med optimal teknik, hvorfor testen mange steder i Danmark er helt forladt til fordel for mere sensitive udredningsmetoder </li> </ul> </li> </ul> <h4>Computerfortolkning</h4> <ul> <li>Moderne udstyr tilbyder som regel mulighed for computerfortolkning af ST-forandringer ved arbejds-EKG </li> <li>Generelt synes disse systemer at være lige så gode som lægerne, selv når signalkvaliteten er optimal, og kan bruges som diagnostisk støtteværktøj </li> <li>Det er imidlertid vigtigt at huske på, at flere andre observationer skal vægtes, når man vurderer resultatet af testen </li> </ul> <h3>Andre observationer</h3> <ul> <li>Uafhængig af EKG-fundene skal man vurdere <ul> <li>Arbejdskapacitet (stærkt korreleret med maksimal iltoptagelse), </li> <li>Maksimal hjertefrekvens (sammenholdt med den aldersforventede: 220 slag/min-alder i år) og øgning i hjertefrekvens fra hvile til maksimum</li> <li>Betydelig blodtryksstigning i tidlig fase</li> <li>Hjertefrekvensfaldets hastighed efter afsluttet arbejde</li> </ul> </li> </ul> <h4>Betydningen af præ-testsandsynligheden</h4> <ul> <li>Kendskab til testpersonens koronare risikoprofil vil påvirke præ-testsandsynligheden for koronarsygdom, og vil være med til at fremme en mere sikker vurdering af testresultatet </li> <li>Hvor præ-testsandsynligheden er høj (f.eks. hos patienter med disposition og typiske anginasymptomer), vil man oftest vælge en mere sensitiv test i udgangspunktet (hjerte-CT eller myokardiescintigrafi, evt. koronararteriografi)</li> </ul> <h4>Brug af betablokker</h4> <ul> <li>Reducerer maksimal hjertefrekvens med ca. 30 % ved fuld betablokade, og muskeltræthed opstår tidligere, således at arbejdskapaciteten reduceres </li> <li>Eventuel seponering af betablokker før testen, må ske efter individuel vurdering, men anbefales ikke som rutine</li> </ul> <h2>Prognostisk bedømmelse af arbejds-EKG</h2> <ul> <li>Afdækning af latent koronarsygdom? <ul> <li>Hos asymptomatiske og antaget raske individer, er der alt for mange falskt positive til at arbejds-EKG kan anbefales som led i diagnostisk screening i disse grupper</li> </ul> </li> <li>Prognostisk værdi? <ul> <li>De sidste 10-15 år er der publiceret en række arbejder vedrørende den prognostiske betydning af de parametre, man traditionelt studerer under arbejds-EKG </li> <li>Det er vist, at f.eks. arbejdskapacitet, forskellige EKG-fund og forskellige hjertefrekvens- og blodtryksparametre er til dels stærke prognostiske markører </li> <li>Dette har medført en vis interesse for den prognostiske værdi af denne testing</li> <li>De ST-depressioner man ser i EKG under en arbejdsbelastning, giver ingen sikker indikation på lokalisation eller udbredelse af koronar hjertesygdom</li> </ul> </li> </ul> <h2>Patientinformation</h2> <ul> <li> <a href="~/link.aspx?_id=64B59D82214040C596B857BEF1AB9DCE&_z=z">Arbejds-EKG</a> </li> </ul> <h3>Animationer</h3> <ul> <li> <a href="~/link.aspx?_id=DF33498F67D6405EA34EBAB016EF5C0B&_z=z">Belastnings-EKG</a> </li> </ul> <h2>Illustrationer</h2> <h3>Video</h3> <ul> <li> <a href="~/link.aspx?_id=2E62CC247CED44B5AFA692FB6C2F8E21&_z=z">Belastnings-EKG</a></li> </ul>]]></HtmlField> <LinkListField Name="Spot2"> <LinkField linktype="internal">{99A85AFD-2F7A-4B5D-A1C9-C2701D5E7D30}</LinkField> </LinkListField> <TextField Name="DoctorsHandbookID">11699</TextField> <TextField Name="PageTitle">EKG, arbejds</TextField> <TextField Name="NavigationTitle">EKG, arbejds</TextField> <CheckBoxField Name="ShowInMenu">true</CheckBoxField> <CheckBoxField Name="ShowInContentField">true</CheckBoxField> <DateTimeField Name="RevisedDate">2021-04-21T00:00:00</DateTimeField> <LinkListField Name="Authors"> <LinkField linktype="internal">{FCF5AD60-CAC7-484A-9636-68BBF67042F9}</LinkField> <LinkField linktype="internal">{D71FC9B8-8D14-48C6-920F-BE9256067C0B}</LinkField> </LinkListField> <LinkListField Name="Organization"> <LinkField linktype="internal">{CF77E8B9-9937-42B2-85DF-76B0F4E401F0}</LinkField> </LinkListField> <LinkListField Name="SearchAreaID"> <LinkField linktype="internal">3</LinkField> </LinkListField> <TextField Name="Description">Arbejds-EKG er en fysisk belastningstest, som kan anvendes i basal udredning af mistænkt iskæmisk hjertesygdom</TextField> <LinkListField Name="LHPHEditor"> <LinkField linktype="internal">{37FAF8C0-7527-48CA-9ECE-FCC7E8CBB368}</LinkField> </LinkListField> <TextField Name="__Updated by">sitecore\hath</TextField> <TextField Name="MetaKeywords">arbejdsekg, Belastnings-EKG, EKG, stresstest Arbejds-EKG</TextField> <LinkListField Name="InformationCategory"> <LinkField linktype="internal">IC_3</LinkField> </LinkListField> <LinkListField Name="InformationType"> <LinkField linktype="internal">7</LinkField> </LinkListField> <LinkListField Name="SearchTargetGroup"> <LinkField linktype="internal">2</LinkField> </LinkListField> </Content> <Medias /> </Item> </Provider>
21.741 characters